Είναι ένα πράγμα που μου έμαθαν όταν ξεκίναγα στη δημοσιογραφία και στην κριτική, στα 18 μου χρόνια, κάποιοι μεγάλοι δάσκαλοι: Να φροντίζεις να αρπάζεις τον αναγνώστη από τα μούτρα, στην πρώτη κιόλας φράση, στην εισαγωγή του κειμένου.
Τις αρχές αυτές του γραψίματος τις ξαναθυμήθηκα καθώς το 6ο επεισόδιο με άρπαξε , ως θεατή αλλά κι ως κριτικό, κυριολεκτικά από τα μούτρα. Αναπαράσταση trailer μαυρόασπρης ταινίας, τεχνικής και διαφημιστικής λογικής του 1964-65; Με την ΤΖΖΕΣΙΚΑ ΛΑΝΓΚ να παίζει την «Τζόαν Κρώφορντ» του trailer;
Όχι, δεν ήταν μόνο ο «εντυπωσιασμός». Ηταν η ΣΟΦΙΑ των δημιουργών πως μας μπάζουν απότομα στην εξέλιξη του θέματος και το κυριότερο ποια θα είναι η εξέλιξη.
Ολοι εμείς, συμπεριλαμβανομένου κι εμού, που ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΡΓΑ ΑΛΛΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΕΡΓΑ και δεν ξέρουμε από αυτά τα πράγματα, κάπου θα περιμέναμε οι πιο προπέτες, οι πιο βιαστικοί, ότι θα δούμε το aftermathτης απονομής των Οσκαρ 1963, που ήταν κι επεισόδιο κορύφωσης της μίνι σειράς, κάποιοι πιο υπομονετικοί αλλά χωρίς σεναριακή φαντασία, θα είχαν απλώς την περιέργεια «τι θα δούμε στο νέο επεισόδιο».
Για τη σειρά, η απονομή των Οσκαρ 1963 έχει ολοκληρωθεί στο 5ο επεισόδιο. Δεν κάνουν καμία κατάχρηση, κανένα «τράβηγμα» ώστε να καλύψουν κι άλλο επεισόδιο.
Μας πάνε απευθείας στο «μετά», στο «μετά» των δύο κυριών. Μόνο που πλέον ξεκαθαρίζεται ότι κεντρικός ήρωας του συνολικού σεναρίου είναι η «Κρώφορντ». Κι αυτό το είχαν αφήσει να φανεί από νωρίς, από το ξεκίνημα της σειράς, από το ποιος αναλαμβάνει να τρέξει την υπόθεση που λέγεται «μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου «Τι απέγινε η ΜΠέημπυ Τζέην;». Τώρα πλέον γίνεται ξεκάθαρο ότι το έργο το αφηγούνται κυρίως μέσα από την ιστορία της «Κρώφορντ», όπου ειδικά στο 6ο επεισόδιο η «Μπέττυ Ντέηβις» (ΣΟΥΖΑΝ ΣΑΡΑΝΤΟΝ) είναι εντελώς supporting.
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ του έκτου επεισοδίου είναι πως πήγε να στηθεί η επόμενη συνεργασία Ντέηβις και Κρώφορντ με σκηνοθέτη και πάλι τον Ρόμπερτ Ολντριντζ με το «Μυστικό της Σαρλότ» και πως ο τελευταίος πήρε το σενάριο «πακέτο», έριξε ένα φτύσιμο στον ψυχρότατο Τζακ Γουόρνερ που τον λοιδορούσε και το πήγε στην «Fox» και στον Ντάρυλ Ζάνουκ. Ωστόσο, πάμε για το 7ο επεισόδιο να «μάθουμε» γιατί η συνεργασία ναυάγησε και πως η Κρώφορντ αποχώρησε και την αντικατέστησαν με την «Ολίβια Ντε Χάβιλαντ» στο θρίλερ «ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΣΑΡΛΟΤ» (Hush..Hush..Sweet Charlotte).
ΘΕΜΑ όμως είναι η αγωνία του αύριο για τις ξεπεσμένες σταρ ή για τις γυναίκες θρύλους που είναι όμως κάποιας ηλικίας και δυσκολεύονται για ρόλους και προτάσεις. Επικεντρώνει στην «Τζόαν Κρώφορντ», που, όπως είπαμε στις κριτικές προηγουμένων επεισοδίων , είναι το τραγικό πρόσωπο της ιστορίας αν και θα μπορούσε να μην είναι «τραγικό». Όμως το σενάριο μας δίνει αυτή την εκδοχή, κάτι που έχει υπαινιχθεί και σε προηγούμενα επεισόδια, ότι η Κρώφορντ δεν απολάμβανε την επιτυχία.
Διότι μετά την «Μπέημπυ Τζέην», την έστρεψαν υποχρεωτικά στα θρίλερ. Εκανε δύο, με πολύ μεγάλη επιτυχία, το «ΠΕΝΤΕ ΠΤΩΜΑΤΑ ΧΩΡΙΣ ΚΕΦΑΛΙ» και το «ΣΕ ΕΙΔΑ ΠΟΥ ΤΗ ΣΚΟΤΩΣΕΣ» και μάλιστα συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΚΑΣΤΛ (φιγούρα Τζον Γουότερς-άλλο ένα θαύμα του casting), που θεωρείται «cult» μορφή του είδους, ωστόσο η Κρώφορντ θεωρούσε ξεπεσμό το ότι υποχρεώνεται να παίζει σε γκραν γκινιόλ . Κι η Μπέττυ Ντέηβις σε τέτοια έπαιξε μετά την «Μπέημπυ Τζέην» αλλά στο επεισόδιο δείχνει να το αντιμετωπίζει διαφορετικά το θέμα και να το βάζει σε καλλιτεχνικές βάσεις δίνοντας και κάποιους ορισμούς περί διαχωριστικών ορίων ανάμεσα στο «σκουπίδι» και στην «Τέχνη». Ωστόσο, μας ανοίγει και μια πόρτα κατανόησης τόσο ημών των θεατών όσο και των κριτικών, για το ότι οι ρόλοι δεν έρχονται κατά παραγγελία από τους ηθοποιούς. Πόσες φορές δεν έχετε κατηγορήσει ηθοποιούς «γιατί παίζουν αυτές τις βλακείες;». Κανείς δεν ρώτησε να μάθει αν είχε ο ηθοποιός άλλες επιλογές. Οι κριτικοί, ακόμα χειρότεροι, κατακεραυνώνουν τους ηθοποιούς επειδή έπαιξαν «σε βλακείες» αντι να γράφουν κριτική για το performanceτης έστω βλακείας. Το παίξιμο της Τζέσικα Λανγκ φωτίζει όλες αυτές τις πορτούλες που ανοίγει η σειρά στην κοινή συνείδηση.
Γι αυτό σας λέω ότι έχω πάθει με το σενάριο κι ότι θα πρέπει να το βλέπουν στην Ελλάδα όσοι ασχολούνται με το σινεμά είτε ως δημιουργοί είτε ως κριτικοί ώστε να ξελαμπικάρει το μυαλό τους.
Σε όλα τα παραπάνω είναι εκπληκτικός ο τρόπος με τον οποίο ξεδιπλώνεται η ψυχολογία της Κρώφορντ, με τα στοιχεία που βάζουν κάθε τόσο οι δημιουργοί, είτε είναι καινούργια, όπως ένα επεισόδιο με σασπένς γύρω από έναν εκβιασμό (δεν θα πω τις λεπτομέρειες) που όμως ως επίγευση αφήνει και το από πού ξεκίναγε η «μυθολογία» περί βασανισμού των παιδιών από την Τζόαν Κρώφορντ με το να μαθαίνουμε , από δύο σύντομες ατάκες, ποια ήταν η σχέση της με τη δική της μάνα.
Αυτά να τα δουν εκείνοι που ύμνησαν κι οι άλλοι που ψήφισαν για βράβευση το σενάριο του «Suntan»… Να δουν μέχρι που ανατρέχει στο παρελθόν της την Κρώφορντ ώστε να την ολοκληρώσει ως χαρακτήρα.
Και συγχρόνως, επειδή πιά είμαστε στο 6ο επεισόδιο κι ολοκληρωνόμαστε στο 8ο , πρέπει να αρχίσουν κάποια πράγματα να κλείνουν. Κάποια δηλαδή στοιχεία του σεναρίου που μπήκαν ως «σπόντες» σε προηγούμενα επεισόδια, στο 6ο ολοκληρώνονται. Ένα από αυτά κι η σχέση του σκηνοθέτη «Ολντριντς» με τη γυναίκα του, όπου οι σκηνές τους σε όλη τη διάρκεια της σειράς, είχαν να κάνουν με το συζυγικό κρεβάτι (που δεν φιλοξένησε ποτέ έρωτα). Και τώρα, πάλι από αυτό το κρεβάτι ,ξεκινά η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου.
Το άλλο βέβαια, που πρόσφερε μια εκπληκτική σκηνή στην ΤΖΟΥΝΤΙ ΝΤΕΗΒΙΣ, είναι το θέμα της ελεεινής κουτσομπόλας του Χόλυγουντ, Χέντα Χόπερ. Κι ενώ είχα πει σε προηγούμενο επεισόδιο όπου κάπου σαν να έβλεπα την Τζούντι Ντέηβις να καταφεύγει σε καρικατουροποίηση…όχι..εδώ είδαμε και πάλι την μεγάλη υποκριτική της αξία κι αναδρομικά κατάλαβα πως υπήρχε και μια δόση καρικατούρας στην ίδια την Χόπερ. Στο 6ο επεισόδιο υπάρχει μια εκπληκτική σκηνή ανάμεσα σε αυτήν και στην «Κρώφορντ», με κεντρική ηρωίδα της ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΣΚΗΝΗΣ, την Χόπερ, η οποία βγάζει ένα απίστευτα ανθρώπινο πρόσωπο καθώς αρχίζει να την κλονίζει η υγεία της κι απευθύνεται στην Κρώφορντ ως φίλη. Και βλέπουμε να γίνεται εδώ κι η Κρώφορντ άνθρωπος που νοιάζεται και κάπου μέσα της έχει στοιχεία ευγνωμοσύνης κρυμμένα για κάποιους . Ναι, για τη σκύλα, η οποία όμως τη βοηθούσε. Κι οι απίστευτοι σεναριογράφοι στην ίδια σκηνή κάνουν μια ανατροπή, ώρε Παναγίτσα μου. Δεν θα την πω τη σκηνή διότι δεν την έχει δει τη σειρά όλος ο κόσμος και στον θεατή πρέπει να δίνουμε κίνητρα κι όχι να του λέμε τα μυστικά της υπόθεσης.
Κι ένα τρίτο σημαντικό σεναριακό στοιχείο του 6ου επεισοδίου που συνάδει με τα δύο προηγούμενα που ανέφερα είναι ότι αυτή η ολοκλήρωση που λέμε ότι πάει να επιτευχθεί, αφορά στους πάντες. Είναι η δήλωση ενός επερχόμενου τέλους, του τέλους ενός κόσμου και μιάς εποχής. Η σκηνή του σκηνοθέτη «Ρόμπερτ Ολντριντς» με τον στουντιάρχη «Τζακ Γουόρνερ» (περιττό να επαναλάβω το εκπληκτικό παίξιμο του ΑΛΦΡΕΝΤ ΜΟΛΙΝΑ και του ΣΤΑΝΛΕΥ ΤΟΥΤΣΙ) δείχνει όχι μόνο τις σκληρές κι απάνθρωπες κόντρες ανάμεσα σε ένα σκηνοθέτη κι ένα παραγωγό αλλά και τη νοοτροπία μιάς εποχής που ήταν κυρίαρχη αλλά δείχνει να… εξεμέτρησε το ζην.
Σε 40λεπτά έχεις «γεμίσει» σινεμά κι άντε μετά να θες να δεις κανένα από αυτά που παίζονται στις αίθουσες.
Αχ σινεμαδάκι μου!
ΥΓ. Τέτοιο παίξιμο, σαν κι αυτό που κάνει η Τζέσικα Λανγκ, έχει να με μαγέψει χρόνια στο σινεμά.
Νέο επεισόδιο, Κυριακή στις 21.00 από το FOX, μέσω COSMOTE TV και NOVA