Κι ο βασικός κανόνας λέει πως ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΛΗ ΤΑΙΝΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ.
Διότι αυτός ο κανόνας εκπορεύεται από ένα άλλο κανόνα ευρύτερης εμβέλειας που δεν περιορίζεται μόνο στον κινηματογράφο: ΟΤΑΝ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΙΑ ΤΕΧΝΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ.
Ως προς τον κινηματογράφο, αυτό που διδάσκεται είναι ότι το βιβλίο πρέπει να ξαναγραφτεί από την αρχή αλλά ως σενάριο, με τη λογική του σεναρίου και να χρησιμοποιήσει στοιχεία από το πρωτότυπο που θα το διευκολύνουν να αναπτυχθεί κινηματογραφικά. Εν ανάγκη, να αλλάξει και μέρη του βιβλίου εφόσον κριθούν ότι κινηματογραφικά δεν έχουν αποδοτικότητα!
ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ! Διδάσκονται!!!!
Λέει μάλιστα αυτή η ανάλυση του μαθήματος πως από ένα βιβλίο που θα μετατραπεί σε κινηματογραφικό σενάριο πρέπει να κρατηθεί ο κεντρικός ήρωας και μαζί του περί το 30-40ο/ο του βιβλίου κι όλο το υπόλοιπο να ξαναγραφτεί. Κι επίσης λέει ότι πρέπει να κρατηθούν και τρεις- τέσσερις μεγάλες κι αναγνωρίσιμες σκηνές εκ του αρχικού ώστε να υπάρχει η αναφορά στο πρωτότυπο. Και τα άλλα να γίνουν εκ νέου.
ΔΙΟΤΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΗΡΩΩΝ ΕΝΩ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΗΡΩΩΝ. ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΈΠΕΙ ΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΠΡΑΞΕΙΣ, ΣΕ ΔΡΑΣΗ.
ΚΙ αυτό φυσικά έχει ως στόχο την ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ: Να βγει μέσα από κάποιο βιβλίο ένα φιλμ το οποίο να λειτουργεί από μόνο του ως φιλμ κι όχι ως εικονοποίηση των σελίδων του βιβλίου. Αυτό που λέμε πιο πάνω δηλαδή ότι πρέπει να ακολουθούνται οι κανόνες της Τέχνης στην οποία μεταφέρεται κι όχι εκείνης στην οποία ανήκε αρχικά.
Συνεπώς, με το να θάβεται μια ταινία γενικώς και αορίστως με τη δήλωση ότι «Κατέστρεψε το βιβλίο» άρα ο γράφων είχε διαβάσει το βιβλίο οπότε θεωρεί το βιβλίο σημαντικότερη Τέχνη από τον κινηματογράφο, σαν να ορίζει τον κινηματογράφο ως ένα ΥΠΗΡΕΤΗ των βιβλίων και μόνο, δηλώνει πως κάτι βασικό αγνοείται!!!!
Και δυστυχώς το σινεμά έχει κακοπάθει από επικρίσεις ταινιών που προήλθαν από βιβλία όπου σχεδόν κανείς από τους επικριτές δεν ασχολήθηκε με την κινηματογραφικότητα της απόδοσης αλλά με το αν «πρόδωσε», «κατέστρεψε», «κακοποίησε» και διάφορα άλλα αρνητικά, το βιβλίο.Σπάνια θα διαβάσετε να επαινείται ταινία από όλες αυτές που ξεστράτισαν από το βιβλίο ως κινηματογραφική αξία. Η επίθεση γίνεται πάντα σε σχέση με το βιβλίο.
Ετσι και στον «ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟ» έσπευσαν οι διεθνείς επικριτές κι οι θεατές του IMDB, που αγνοούν τους στοιχειώδεις κινηματογραφικούς κανόνες, να εξαπολύσουν επίθεση , σε σχέση με το αστυνομικό μυθιστόρημα του ΓΙΟ ΝΕΣΜΠΟ κι όχι με βάση την κινηματογραφικότητα της ταινίας.
Το βιβλίο του Γιό Νέσμπο μπορεί να είναι ένα καλό(;) αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά από την ίδια τη φύση του μπορεί να μην προσφέρεται για μεγάλη ταινία. Συνεπώς σε αυτή την περίπτωση, όπως και σε άλλες, δεν μετρά τι ήταν το βιβλίο παρά το τι ταινία είδαμε.
Κι αυτό που είδα ως ταινία, δεν ανταποκρίνεται ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ σε τίποτε από όσα στηλιτεύτηκαν.
Η σεναριακή διασκευή κράτησε την αγωνία και το ενδιαφέρον της πλοκής, τις παράλληλες εξελίξεις και περιπλοκές που κρατούν το ενδιαφέρον του θεατή ζωντανό, έβγαλε την αγωνία ενός αστυνομικού φιλμ και κράτησε κρυφό τον δολοφόνο που σκοτώνει γυναίκες με κοινό παρονομαστή με εξυπνότατα ευρήματα στα οποία συνέβαλε κι η σκηνοθεσία του ΤΟΜΑΣ ΑΛΦΡΕΝΤΣΟΝ με την ατμόασφαιρα και την ενδυνάμωση της αγωνίας στην οποία συνέβαλαν οι συνεργάτες του σκηνοθέτη.
Ως κριτική, θα μπορούσε να γίνει δεκτή η επισήμανση πως οι χαρακτήρες περισσότερο δηλώνονται παρά αναλύονται , πως ίσα-ίσα επισημαίνονται κι ότι το βάρος έχει μεταφερθεί στην προβολή της πλοκής και της αγωνίας. Και σε αυτή, όμως, την περίπτωση, η κριτική οφείλει αυτή την ένσταση απλώς να την επισημάνει διότι έχει να κάνει με υποκειμενικό γεγονός μια κι ο σκηνοθέτης με τους σεναριακούς διασκευαστές συνεργάτες του, επέλεξαν την πλοκή από τους χαρακτήρες. Κι αυτό που επιλέγει ο καλλιτέχνης είτε σεναριογράφος είτε σκηνοθέτης είναι η επιλογή του για δημιουργία, δεν έχει το δικαίωμα κανένας κριτικός να ζητήσει από τον καλλιτέχνη ένα άλλο έργο από εκείνο που αυτός ήθελε να κάνει.
Με βάση την επιλογή της πλοκής και την αγωνία της ατμόσφαιρας, ο Τόμας Αλφρεντσον κι οι σεναριακοί συνεργάτες του κάθε άλλο παρά έχουν αποτύχει. Μεγάλη ταινία δεν είναι αλλά και το αρχικό υλικό της δεν είναι από εκείνα που βγάζουν μεγάλες ταινίες. Βγάζουν όμως ωραία αστυνομικά φιλμ.
Κι ο ΣΟΥΗΔΟΣ σκηνοθέτης με τη συνεργασία εκλεκτών συντελεστών πέτυχε κινηματογραφικότητα κι ατμόσφαιρα. Κυρίως με τη φωτογραφία του ΝΤΙΟΝ ΜΠΙΜΠΙ που μας μετέφερε όλη την παγωνιά, εσωτερική κι εξωτερική, κυρίως όμως το κρύο του χιονιού, σε μια περιοχή της Νορβηγίας που την άπλωσε και σε άλλα μέρη στα οποία ταξιδεύει το σενάριο, ακόμα και στο γραφικό Μπέργκεν. Το ίδιο και με τη μουσική του ΜΑΡΚΟ ΜΠΕΛΤΡΑΜΙ, η κινηματογραφικότητα της οποίας (κι όχι το soundtrack-άδικο του πράγματος) συνόδευε ή υποβοηθούσε την κατάσταση.
Επίσης, στο μοντάζ όπου συμμετέχουν οι δύο μεγαλύτερες ΚΥΡΙΕΣ αυτής της καλλιτεχνικής ειδικότητας, η ΚΛΑΙΡ ΣΙΜΣΟΝ (που έχει πάρει ΟΣΚΑΡ για το «PLATOON» κι υποψηφιότητα με τον «Επίμονο κηπουρό») κι η ΘΕΛΜΑ ΣΟΥΝΜΕΗΚΕΡ με τα τρία ΟΣΚΑΡ και την καριέρα του ΜΑΡΤΙΝ ΣΚΟΡΣΕΖΕ στα χέρια της, να κάνουν απόλυτο κινηματογράφο το εγχείρημα. Βέβαια για τους «insiders» η συνεργασία των δύο κυριών κάπου θα πρέπει να έχει να κάνει με την πολυπλοκότητα της διασκευής και της συνεργασίας των τριών σεναριογράφων όπου εκλήθησαν να δώσουν λύσεις για να μη ξεστρατίσει το φιλμ από τον αρχικό του στόχο. Η παρουσία της Σουνμέηκερ έχει να κάνει και με το ότι αναγράφεται στους τίτλους ως «executiveproducer» ο ίδιος ο Μάρτιν Σκορσέζε, όπου δια της μοντέζ, προφανώς επόπτευε…
Οι ηθοποιοί είναι ως επί το πλείστον παρουσίες μιάκι όπως είπαμε δεν επελέγη ως κυρίαρχη άποψη η προβολή των χαρακτήρων αλλά κι έτσι όπως είναι γραμμένο περισσότερο τους χαρακτήρες τους έχει επικουρικούς παρά…. μπεργκμανικούς- μην τρελαθούμε κιόλας. Διότι επίσης και περί «χαρακτήρων» η έλλειψη γνώσης του του τι ζητά ένα έργο από τον κάθε χαρακτήρα και στο πως τον εντάσσει κι ότι ο κάθε χαρακτήρας οφείλει να ακολουθεί κι αυτός τους κανόνες του είδους στο οποίο εντάσσεται και στο όσο του ορίζει το φιλμ αγνοούνται από εκείνους που συγχέουν τα γούστα με τις απόψεις. Οι απόψεις έπονται της γνώσης. Τα γούστα μπορούν να κινούνται κι ανεξαρτήτως της τελευταίας.
Ναι, οι ηθοποιοί, από τον ΜΑΪΚΛ ΦΑΣΜΠΕΝΤΕΡ έως τον αγνώριστο και παραμορφωμένο ΒΑΛ ΚΙΛΜΕΡ κινούνται έτσι όπως έγραψα ανωτέρω. Δεν είναι έργο ηθοποιών- σίγουρα. Είναι όμως έργο προσώπων και γοητευτικών ή αινιγματικών φυσιογνωμιών.