Από την , εκ των τελευταίων δειγμάτων της, καλοκαιρινή συγκομιδή, επιλέγω αυτή την ταινία, η οποία καταφέρνει και λειτουργεί τόσο ως «γουέστερν» για τον θεατή εκείνο που θέλει να τη δει σε πρώτο επίπεδο αλλά και για όποιον ενδιαφέρεται κάπως ειδικότερα για τα είδη και για το αυστραλέζικο σινεμά για να πάρει την απάντηση ότι κι εκεί, όπως και σε όλες τις κινηματογραφίες του κόσμου, πλην ελληνικής, μελετούν τα είδη, ακόμα κι εκείνα που δεν είναι δικά τους, όπως το ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ και λένε το δικό τους λόγο ή ΕΝΑ δικό τους λόγο, πάνω σε αυτά.
Με καθυστέρηση 10 χρόνων προβλήθηκε αυτή η ταινία στην Ελλάδα και μόνο το γεγονός ότι επελέγη η θερινή περίοδος για να γίνει αυτό, επιβεβαιώνει την ΑΠΟΤΥΧΙΑ της. Διότι ότι πρόκειται για αποτυχία, δεν συζητιέται. Το θέμα είναι η αποτυχία αυτή να ορίζεται κι όχι να βγαίνει ως διαδικτυακός αφορισμός.
Υπάρχει μια κουβέντα που διαρκώς επαναλαμβάνεται κι αφορά στην επίκληση και στη χρήση της λέξης «ΧΡΟΝΟΣ», όπου γίνεται και κατάχρηση. Δηλαδή ότι ο ΧΡΟΝΟΣ θα δείξει τι αντέχει. Η μία όψη του νομίσματος έχει εύγλωττη ερμηνεία. Η άλλη όψη, όμως, θέτει ένα ζήτημα σχετικά με το αν αποφασίζει ο «Χρόνος» ή εκείνοι που κάνουν κουμάντο στον εκάστοτε ενεστώτα. Κι αποφασίζουν να εξαφανίσουν κάποια έργα και στη θέση τους να τοποθετήσουν κάποια άλλα που ο ενεστώς τους δεν τα είχε βάλει στην ίδια θέση που αποφασίστηκε στη συνέχεια. Τότε, έχουμε μύθους που δημιουργούνται εκ των υστέρων.
Το «2001: Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» του ΣΤΑΝΛΕΫ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ είναι μια χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση, κυρίως επειδή συνοδεύεται από μεγάλη ανακολουθία των ίδιων των κριτικών που ΔΕΝ βράβευσαν εκείνο που ύμνησαν.
Και δεν είναι μόνο τα Οσκαρ που βρέθηκαν σε διάσταση με το φιλμ, είναι κι ΟΛΟΙ οι φορείς, κυρίως, όμως οι ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΩΝ που έκαναν άλλη επιλογή και στη συνέχεια, μετά από κάποιο διάστημα, άρχισαν να μιλούν για την «ταινία που άλλαξε την Ιστορία του σινεμά». Την οποία, όμως, δεν είχαν βραβεύσει. Σε εκείνο το 1969.
Από όλες τις ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΩΝ στις ΗΠΑ, η ΜΟΝΗ που το βράβευσε ως καλύτερο φιλμ και σκηνοθεσία ήταν η Ενωση Κριτικών του…. ΚΑΝΣΑΣ ΣΙΤΥ.
Ούτε καν η ΕΝΩΣΗ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ που υποτίθεται ότι οι Νεοϋορκέζοι ήταν εκείνοι που κόπτονταν για την ταινία, ΔΕΝ του έδωσε ούτε βραβείο καλύτερης ταινίας ούτε βραβείο σκηνοθεσίας.
Οι Νεοϋορκέζοι κριτικοί έγραφαν για το «2001» αλλά ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ βράβευσαν «ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΣΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ» του Αντονυ Χάρβεϋ και ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ τον ΠΩΛ ΝΙΟΥΜΑΝ για το «ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ, ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΗ ΖΩΗ» (Rachel, Rachel)
Παραδόξως τους Νεοϋορκέζους κριτικούς ακολούθησαν στο ακέραιο κι οι «ΧΡΥΣΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ» με καλύτερο φιλμ «Το λιοντάρι στο χειμώνα» και σκηνοθεσία τον Πωλ Νιούμαν στο «Rachel Rachel» . Αυτοί βράβευσαν κι ως ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ το «ΟΛΙΒΕΡ» του Σερ ΚΑΡΟΛ ΡΗΝΤ.
Το NATIONAL BOARD OF REVIEW βράβευσε ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ το «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΕΜΛΙΝΟ» (The shoes of the fisherman) του Μάικλ Αντερσον και για ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ τον ΦΡΑΝΚΟ ΤΖΕΦΙΡΕΛΙ στο «ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ».
To NATIONAL SOCIETY OF FILM CRITICS που θεωρείται η «κουλτουρέ» ένωση κριτικών από πλευράς επιλογών επίσης δεν ενέδωσε στο «2001» και βράβευσε για ΤΑΙΝΙΑ και ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ την «ΝΤΡΟΠΗ» του ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ (όπου πρόσθεσαν στη βράβευση της σκηνοθεσίας και την «ΩΡΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ» του ίδιου σκηνοθέτη) . Με runner up στη θέση Νο2 το «Faces» του Τζων Κασαβέτη και Νο 3 το «Week –End» του Γκοντάρ.
Τα BAFTA, τα βραβεία της ΒΡΕΤΑΝΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ δηλαδή, έκαναν «περσινή» επιλογή και έδωσαν ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ και ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ στον «ΠΡΩΤΑΡΗ» του ΜΑΪΚ ΝΙΚΟΛΣ. Το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» τιμήθηκε από τα BAFTA σε τεχνικές κατηγορίες, στη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ και στα ΣΚΗΝΙΚΑ και του έδωσαν κι ένα βραβείο που δεν το είπαν ούτε «score» ούτε «sound» αλλά …. «soundtrack».
Το ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ, το Directors guild of America, επέλεξε «ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΣΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ» του ΑΝΤΟΝΥ ΧΑΡΒΕΫ ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ της χρονιάς.
Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΩΝ ΟΣΚΑΡ βράβευσε ως ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ και ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ το μιούζικαλ «ΟΛΙΒΕΡ» του Σερ ΚΑΡΟΛ ΡΗΝΤ προτιμώντας την αγγλική απάντηση στην ανανέωση του είδους «μιούζικαλ» , που έβαζε πλέον το West-End στον ανταγωνισμό του είδους με το Broadway, προσπερνώντας αντίστοιχα χολυγουντιανα όπως το «Funny Girl» του Γουίλιαμ Γουάιλερ κι ας έλαμψε κι ας ανέτειλε εκεί το κινηματογραφικό άστρο της ΜΠΑΡΜΠΡΑ ΣΤΡΕΪΖΑΝΤ ή το «Star» του Ρομπερτ Γουάιζ με την Τζούλι Αντριους..
Στον ΔΙΕΘΝΗ χώρο, ο ΜΟΝΟΣ ΦΟΡΕΑΣ, που βράβευσε το «2001: Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ» ήταν η Κινηματογραφική Ακαδημία των ΙΤΑΛΩΝ, τα DAVID DI DONATELLO. Μόνο οι ΙΤΑΛΟΙ έδωσαν βραβείο στην ταινία , συγκεκριμένα της ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ. Όμως τον Στάνλεϋ Κιουμπρικ ως σκηνοθέτη, (και το φιλμ ως σκηνοθεσία,) δεν τον βράβευσαν ούτε οι Ιταλοί. Τη ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ οι Ιταλοί του DAVID DI DONATELLO τη «μοίρασαν» σε ΦΡΑΝΚΟ ΤΖΕΦΙΡΕΛΙ για το «ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ» και σε ΡΟΜΑΝ ΠΟΛΑΝΣΚΙ για «ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΗΣ ΡΟΖΜΑΡΙ».
Κι επειδή η ζωή κάνει πλάκες σε ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ της Γραμματικής και της Ιστορίας, συνέβη κι εδώ το παράδοξο: Το μόνο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ βραβείο που πήρε ο ΣΤΑΝΛΕΫ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ από αυτή την ταινία ήταν το… ΟΣΚΑΡ! Ναι! Όχι όμως για τη Σκηνοθεσία αλλά για τα.. ΟΠΤΙΚΑ ΕΦΦΕ. Τα οποία υπέγραφε ο ίδιος ο Κιούμπρικ (μετά βέβαια έγιναν δικαστήρια, τον κατηγόρησε ο ειδικός στα εφφέ Ντάγκλας Τράμπολ ότι ήταν δικά του κι ότι ο Κιούμπρικ του τα είχε.. υπεξαιρέσει και τα είχε σφετεριστεί ως σκηνοθέτης) και θεωρήθηκαν κι αναγνωρίστηκαν ως μέρος της Σκηνοθεσίας!!!! Αυτό! Τίποτε άλλο κι από εδώ.
Επειδή λοιπόν την Ιστορία τη γράφουν τα Γεγονότα κι όχι οι Γνώμες, όπως έχω διατυπώσει πολλές φορές, θεώρησα σωστό να δώσω τις πληροφορίες για όσα είχαν συμβεί τότε κι ο καθένας να βγάλει το συμπέρασμα του αν ο Ενεστώς παραγνωρίζει και μάλιστα ΜΑΖΙΚΑ κι αν ο Μέλλων ανασκευάζει και φτιάχνει μύθους …
Αυτό το «μικρό» φιλμ, αυτό το «μικρό» σε παραγωγή και έκταση αλλά «μεγάλο» σε βάθος, είναι η Κούβα, αυτή είναι η ΨΥΧΗ της! Κι είναι καταπληκτικό το γεγονός πως ο σκηνοθέτης, που εμπλέκεται και στο σενάριο μαζί με μερικούς ακόμα, ο ΤΖΟΝΥ ΕΝΤΡΙΞ ΙΝΕΣΤΡΟΖΑ, είναι ΚΟΛΟΜΒΙΑΝΟΣ κι όχι Κουβανός. Και μπόρεσε κι αισθάνθηκε και κατέγραψε αυτή την τεράστια ΨΥΧΗ.
Το αναφέρω , επειδή στην πολυήμερη παραμονή μου στο νησί είχα δει κι είχα αισθανθεί και συναισθανθεί τα ίδια πράγματα κι όταν διαπίστωσα ότι ξένος κι όχι ντόπιος είναι αυτός που έκανε την ταινία, μου μίλησε ακόμα περισσότερο.
Εχω μάθει να είναι επιφυλακτικός απέναντι σε ΕΡΓΑ που ταλαιπωρούνται πολύ κατά την σύλληψη, την κύηση, τη γέννα. Διότι οι πολλές ταλαιπωρίες του αρχίζω-σταματώ-αλλάζω πρόγραμμα-διακόπτω-αποσύρεται ο χρηματοδότης-ψάχνω για άλλον-πεθαίνει ο πρωταγωνιστής που είχα διαλέξει-δεν βρίσκω χρήματα κλπ, κλπ, στο τέλος αρρωσταίνουν τα έργα. Σε συνδυασμό με τις μεγάλου διαστήματος παύσεις εργασιών. Κι όταν φτάσουν μετά από ….30 περίπου χρόνια να γίνουν, αυτό που βγαίνει ως αποτέλεσμα καθρεφτίζει αυτές τις παλινωδίες και τα έργα βγαίνουν ασθενικά.
Και ΠΑΛΙ θα τα πω και θα τα ξαναπώ, για τους ακομπλεξάριστους Ιταλούς που όλα αυτά τα χρόνια δεν έπαψαν ούτε στιγμή να υπηρετούν το σινεμά των ειδών και ιδίως την ΚΩΜΩΔΙΑ, για την οποία και γύρω από την οποία οι γνώσεις είναι τέτοιες ώστε να μην επιτρέπουν αναστολές. Η ΚΩΜΩΔΙΑ είναι ΚΩΜΩΔΙΑ, η ΣΑΤΙΡΑ είναι ΣΑΤΙΡΑ, η ΦΑΡΣΑ είναι ΦΑΡΣΑ κι όλα αυτά είναι «υποδιαιρέσεις» του μεγάλου είδους που λέγεται ΚΩΜΩΔΙΑ. Κι η οποία, στην όποια μορφή της έχει ως στόχο , ως σκοπό, ως εξ αντικειμένου προορισμό, ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟΝ ΘΕΑΤΗ ΝΑ ΓΕΛΑΣΕΙ. Ο,τι χειρότερο δηλαδή για τους εγχώριους «δηθενάδες» και τις ντόπιες… «δηθενάδισσες» χαχαχα (γλωσσοπλαστική!)
Κι επειδή ο ΤΟΜ ΚΡΟΥΖ έχει μυαλό παραγωγού! Οπότε, «εύκολα» - εύκολα; Χμ!.... - μπορεί να καταλάβει κανείς το «γιατί;» στη θερμή υποδοχή που συναντά η ταινία.