Εχω γράψει άπειρες φορές για την ποιότητα των κινηματογραφικών σπουδών στη Δανία κα θα το επαναλαμβάνω κάθε φορά που θα μου δίνεται η ευκαιρία. Διότι στην εκεί Πανεπιστημιακή Σχολή Κινηματογράφου διδάσκονται τα ΠΑΝΤΑ, με κύριες βάσεις το ΣΕΝΑΡΙΟ και την ΠΑΡΑΓΩΓΉ. Τα αμερικάνικα blockbusters είναι κι αυτά μέσα στην «ύλη» ης Μαθητείας κι ‘όχι μόνο δεν τα κοροϊδεύουν, δεν τα υποτιμούν, δεν τα λοιδορούν, αντιθέτως τα μελετούν. Με αποτέλεσμα να έχουν και προτάσεις για μετακλήσεις από το Χόλυγουντ και πολλά από αυτά που λοιδορούνται ως «αμερικανιές» εντός των ημετέρων τειχών, να έχουν γίνει από Δανούς ή ευρύτερα Σκανδιναβούς κινηματογραφιστές. Κι όχι μόνο στη σκηνοθεσία αλλά και σε άλλους δημιουργικούς τομείς του κινηματογράφου.
Από εκεί και πέρα, όταν σπουδάσεις κάτι καλά, τότε πάνω σε αυτό έχεις να πεις και το δικό σου λόγο ως καταρτισμένος, πλέον, απόφοιτος. Κι η Κινηματογραφική Ζωή σε περιμένει.
Οι «ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΟΙ» είναι ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να χρησιμεύει ως αντικείμενο σπουδών των εδώ , των δικών μας, αν διδάσκονταν κινηματογράφο κι όχι auter-ισμό. Είναι μια καλή μαθητεία πάνω σε αυτό που διάλεξα για τίτλο. Το πως οι Δανοί κινηματογραφιστές, ως ακομπλεξάριστοι, πιάνουν ένα είδος και το επεξεργάζονται με δικούς τους τρόπους, πιστοί και ευσεβείς απέναντι στο είδος.
Ειπώθηκαν πολλά για την ταινία, κυρίως από ξένους, άλλος μίλησε για Κοέν, άλλος για Ταραντίνο, σαφέστατα και για Κλιντ, κάποιοι αρκετοί για περιπέτεια τύπου «Λίαμ Νήσον» κλπ. Η ταινία δεν είναι τίποτε από όλα αυτά κι είναι Όλα Αυτά Μαζί. Όχι ως μιμητισμός ή κοπιάρισμα αλλά ως πλήρης και καλή αφομοίωση των μαθημάτων.
Ενας σκληροτράχηλος Δανός που υπηρετούσε στις Ειδικές Δυνάμεις, κάπου εκεί στο Ιράκ(?), επιστρέφει εσπευσμένα στην πατρίδα, η γυναίκα του κι η κόρη του έπεσαν θύματα τρομοκρατικής επίθεσης , σε μια έκρηξη στο βαγόνι του μετρό, η γυναίκα του κατέληξε..
Γεμάτος οργή και πόνο επιστρέφει και δεν έχει να διαχειριστεί μόνο το δικό του πένθος, όπου είναι κι άνθρωπος σκληρός(εξού κι οι ειδικές δυνάμεις που τον αποσκλήρυναν) και δεν ξέρει να εκδηλώνει τα συναισθήματα του, έχει να διαχειριστεί και το πένθος της κόρης του με την οποία η επικοινωνία είναι κάπως δύσκολη.
Ταυτοχρόνως - και με αυτούς έχει ξεκινήσει το φιλμ- υπάρχουν τρεις παράξενες διάνοιες , που ήρθαν σε σύγκρουση με το Σύστημα Εργασίας κι όχι μόνο , κι ο ένας εξ αυτών, που το μεταφέρει και στους άλλους, με τη μαθηματική του οξυδέρκεια και την οξύτατη παρατηρητικότητα του, διαπιστώνει κάτι άλλο. Πως η έκρηξη στο τραίνο ήταν κάτι διαφορετικό, περιλάμβανε συγκεκριμμένη στοχοποίηση. Η γυναίκα του ήρωα με την κόρη τους απλώς βρέθηκαν τη λάθος στιγμή στο λάθος μέρος..
Και πάνε και τον βρίσκουν καταθέτοντας του τις «τρελές» τους απόψεις και θεωρίες αλλά και μαθηματικές στατιστικές…
Από κει και πέρα ενεργοποιείται το είδος της περιπέτειας δράσης, που εξ αρχής άφηνε κάποια πρώτα στίγματα, επειδή είναι πολύ καλά σπουδαγμένοι σεναριακά και πάνω στα ΕΙΔΗ οι δημιουργοί-συντελεστες , κι η περιπέτεια δράσης ενεργοποιείται δια του σεναρίου. Δια των πληροφοριών, των ανατροπών, της γενικότερης πλοκής η οποία είναι εξαίρετα δουλεμένη και στήνει ένα έργο εκδίκησης όπου η συγκεκριμένη εκδίκηση έχει τη διαφορετικότητα της, έχει και την κάθαρση της αλλά την έχει πολλαπλώς.
Εδώ δεν χρειάζεται να πω άλλα για την υπόθεση, έδωσα μόνο τη σεναριακή αφορμή διότι αυτά που συμβαίνουν είναι μια σειρά λεπτομερειών κι επισημάνσεων, στήνουν πλοκή αλλά βοηθούν και χαρακτήρες, οι οποίοι δουλεύονται τόσο όσο χρειάζεται η αριστοτελική ΔΙΔΑΧΗ, ο ΜΥΘΟΣ ως πρωτιστο υλικό σύστασης έργου. Αφού στον ορισμό μας μιλάει για ΠΡΑΞΕΙΣ, ποτέ για πρόσωπα, και πράξεις είναι ο ΜΥΘΟΣ, η υπόθεση. Οι χαρακτήρες στο συγκεκριμένο σενάριο έρχονται για να προάγουν τον Μύθο, την υπόθεση, στις κατευθύνσεις που το είδος, στο οποίο εντάσσεται το φιλμ, αξιώνει.
Ετσι, ο θεατής απολαμβάνει μια περιπέτεια, στην οποία έχει και κάτι να θαυμάσει, την ευφυία των χαρακτήρων η οποία βγαίνει μέσα από τις πράξεις και κάνει την περιπέτεια ξεχωριστή χωρίς να την αποστερεί από δραματικότητα, από συγκρούσεις..Εχεις, όμως, και κάτι επιπλέον να θαυμάσεις: Την ευφυία. Η οποία είναι ευφυία του σεναρίου που γεννά ευφυείς ήρωες
Κι αυτό γιατί; Διότι ο σκηνοθέτης ΑΝΤΕΡΣ ΤΟΜΑΣ ΓΙΕΝΣΕΝ, είναι σεναριακής προέλευσης (μια και είπαμε τι διδάσκονται πρώτιστα στις εκεί σπουδές) κι είναι σεναριογράφος , μεταξύ άλλων, του βραβευμένου με Ξενόγλωσσο ΟΣΚΑΡ δανέζικου φιλμ «ΙΣΩΣ ΑΥΡΙΟ» της Σουζάνε Μπέαρ, κι είναι κι οσκαρούχος μικρομηκάς..Καταλαβαίνετε. Κι εδώ έχει ξεκινήσει με το σενάριο στο οποίο έχει συνεργαστεί με τον άλλο Δανό , τον ΝΙΚΟΛΑΪ ΑΡΣΕΛ΄, σκηνοθέτη, μεταξύ άλλων, του «Ο έρωτας της βασίλισσας», δηλαδή στο σενάριο έχουν συνεργαστεί δυο σκηνοθέτες οι οποίοι έχουν σεναριακή καταγωγή και προέλευση- διότι έτσι είναι οι ρημάδες οι κινηματογραφικές σπουδές στη Δανία.
Με αποτέλεσμα καθώς γράφουν να έχουν κι έτοιμη την εικόνα και τα πλάνα και τους φωτισμούς και τους ήχους και το μοντάζ φυσικά μέσα στο μυαλό τους.
Και μέσα στη σεναριογενή Σκηνοθεσία, εντάσσεται και το casting, η διανομή, όπου η πρωταγωνιστική επιλογή λέγεται ΜΑΝΤΣ ΜΙΚΕΛΣΕΝ, ο οποίος εξελίσσεται πλέον σε ένα από τούς καλύτερους ηθοποιούς που υπάρχουν αυτή τη στιγμή όχι απλώς στη Δανία αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι Πρωταγωνισταράς, είναι Ηθοποιός, είναι Σταρ, διαθέτει εκτόπισμα, προσωπικότητα και δραματικό ταλέντο. Και παίζει με απόλυτη αμεσότητα, με εκείνες τις λατρεμένες αφαιρέσεις που είναι ζητούμενο στην κινηματογραφική ηθοποιία. Εδώ ας μου επιτραπεί μια παρένθεση: Δεν είναι μόνο της κινηματογραφικής ηθοποιίας αυτό. Γενικότερα στην ηθοποιία αποζητείται η αφαίρεση…Αλλά δεν θέλω να βγούμε από το θέμα.
Κι ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος- «περιπετειάς» (όπου από τα σενάρια της προίκας του που ανέφερα δεν είδαμε μόνο περιπέτειες αλλά δράματα δυνατά-άρα κατάρτιση) και οσκαρούχος μικρομηκάς πάνω στους τρεις ιδιαίτερους ρόλους των συνεργατών του Μίκελσεν αλλά και στους συμπληρωματικούς ρόλους όπως της κόρης και του φιλαράκου της αλλά και των «κακών» που ο καθένας έχει τη δική του πτυχή, επιλέγει τους ιδανικότερους. Διότι ως σεναριογράφος σκέπτεται ταυτόχρονα κι ως σκηνοθέτης και καθώς γράφει τους ρόλους για να του προωθήσουν την ιστορία, «βλέπει» και τα πρόσωπα που θα τη ζωντανέψουν επί της οθόνης. Και πετυχαίνει την τέλεια διανομή.