Όπως την έβλεπα, μου ερχόταν στο νου κάτι τέτοιο. Σαν ένα «ρέκβιεμ»- αν δεν ακούγεται βαρύ, με το οποίο κάποιος θα συναισθανόταν καλλιτεχνικά την στιγμή του φευγιού του από αυτό τον κόσμο  και τη σχετική προετοιμασία.

Αν και ιδεολογικά ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ, που δεν μου αρέσει να ερμηνεύω τις προθέσεις των δημιουργών παρα να κοιτάω το έργο και τι λέει ως έργο με τους κανόνες των εργων,,εν τούτοις , αισθανόμουν ότι είναι φιλμ που το κάνεις σε προχωρημένη ηλικία και σοφία. Δεν φανταζόμουν ποτέ, ένα άνθρωπο νεότερο, με λιγότερη πείρα ζωής, να έκανε κάτι τέτοιο. Πόσο μαλλον τον Κωστα Γαβρά που μας έχει συνηθίσει σε άλλα..

Λοιπόν..Είναι μια ελεγεία πριν από τον θανατο. Θα το θεσω ετσι ωμά, διότι ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ  περιγράφει κι η ταινία. Ηρωας είναι ένας διανοούμενος καλλιτέχνης, με αγαπημένη σύζυγο, παιδιά κι εγγόνια, με πολλές αναφορές στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και στου Ελληνες, ο οποίος , κάνοντας κάποιες δικες του ιατρικές εξετάσεις, οι οποίες κάτι κρύβουν…., έρχεται σε επαφή με ένα γιατρό, έναν ανθρωπιστή γιατρό, ο οποίος έχει δημιουργήσει μια κλινική για να μαλακώνει τον ανθρώπινο πόνο- να το πω περιφραστικά κι όχι αντιγράφοντας τους υπότιτλους- σε ασθενείς πριν από το τέλος..Τον ηρωα μας, που είναι συγγραφέας και φιλόσοφος, τον ελκύει το θέμα τόσο ανθρωπιστικά όσο και προσωπικά, πιάνει επαφή με τον γιατρό και γίνεται κατά κάποιο τρόπο άτυπα συνεργάτης του, παρατηρητής των περιστατικών που δέχεται. Και μέσα από εκεί οδηγείται κι ο ίδιος κι οδηγεί και τους θεατές στη συμφιλίωση με το φόβο του θανάτου. Καταρχάς, το αρνητικό της υπόθεσης; Είναι αφόρητη αυτή η στενή κλινική  παρακολούθηση περιστατικών, που φτάνουν στο τέλος και πως το διαχειρίζονται. Ω, ναι. Δεν μπορώ να μην το πω όσο κι αν θαυμάζω κι εκτιμώ τον Κώστα Γαβρα και το έργο του. Μια κι όλοι μας, είτε άμεσα είτε έμμεσα ερχόμαστε σε επαφή με το θέμα. Και κυρίως καθώς μεγαλώνουμε… Είτε μέσω ημών είτε μέσω προσφιλών μας προσώπων, είτε και τα δύο..

Σε αυτό το σημείο, όμως, της σκέψης είναι που γίνεται κι ένα κλικ. Η συνειδητοποίηση σταδιακά της αυτογνωσίας. Βέβαια, που είναι το έργο, που είναι οι κανόνες; Αυτή η  στενή κλινική παρακολούθηση…εχουμε δει έργα πάνω στο Θάνατο, όπως το «Amour» ή το «Κραυγές και ψίθυροι», όπου εκεί το του θανάτου γινόταν μέσω μιας ποίησης, που από εδώ λείπει. Το έκανε όμως λιγότερο αφόρητο;

Όμως, έρχεται το σημείο, μετά από κάποια περιστατικά, που αντιλαμβανόμαστε ότι ο Κώστας Γαβράς γνωρίζει τόσο καλά το σινεμά και ξέρει να διαχειρίζεται ως ΣΕΝΑΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ, και τα κλινικά περιστατικά. Διότι, καθως προχωράμε, παρατηρούμε μια ανέλιξη. Κι όταν φτάνουμε στο περιστατικό με τις τσιγγάνες και την απίθανη ΑΝΧΕΛΑ ΜΟΛΙΝΑ με σύζυγο τον ΓΙΩΡΓΟ ΧΩΡΑΦΑ, εκεί πλέον ο κινηματογραφιστής Γαβράς  έρχεται και μας απαλύνει κινηματογραφικά. Εκεί που έχει βάλει την ποίηση κι έχουμε ξεφύγει από το κλινικό περιστατικό, των προηγηθέντων, κι ας είχαν καλούς ηθοποιούς όπως την έξοχη ΣΑΡΛΟΤ ΡΑΜΠΛΙΝΓΚ στο δικό της κλινικό «νούμερο». Από της Μολίνα το επεισόδιο και μετά, έχουμε πάρει μια ανάσα, έχουμε καταλάβει επακριβώς, ο Γαβρας μας εχει βάλει να κοιτάξουμε κατάματα το θέμα και…. «της θάλασσας κατανικώντας τους θανάτους (ΣΣ βλ.  φόβους..)/στην ανεμόσκαλα σε θέλω να φανείς». Κι ο καθένας το μεταφράζει όπως θέλει. Μας έχει βάλει κι έχουμε κοιτάξει το θέμα κατάματα κι όταν το κοιτάς κατάματα, ηρεμείς.. Αν δεν αντιμετωπίσεις τους φόβους, πως θα τους ξεπεράσεις; Ψυχθεραπεία, Αγάπη μου.…. Και βέβαια, για αυτό είπα πόσο φαίνεται ο άνθρωπος που κατέχει το σινεμά, είναι βέβαιο ότι θα μας οδηγήσει, βασικά τον ηρωα του, και κατεπέκταση κι εμάς, στη συμφιλίωση.

Ω, να, δεν είναι ένα ευχάριστο εργο. Όμως από την άλλη, δεν μπορούμε να γράφουμε και κριτικές με βάση το αν θα κινηθεί μια ταινία στο box-office, σαν να είναι αυτό το κύριο κριτήριο.

Ο ΝΤΕΝΙΣ ΠΟΝΤΑΛΥΝΤΕΣ είναι ο πληρέστερος Ελληνο-Γάλλος Γαβρας που θα μπορούσε…