Συγχρόνως, οι Ισπανοί επισημαίνουν το πόσο ΑΚΟΜΠΛΕΞΑΡΙΣΤΟΙ είναι απέναντι στα κινηματογραφικά είδη και δεν φοβούνται στα σενάρια την ΦΑΝΤΑΣΙΑ. Διότι η φαντασία είαι αυτή που βοηθά την Τέχνη να μεγαλουργήσει.

Το λέω αυτό επειδή στο συγκεκριμένο φιλμ υπάρχει κι ένα μεταφυσικό στοιχείο στην πλοκή και την κάθαρση της υπόθεσης κι οι auter-ιστές με τους κλώνους θα μιλήσουν για «υπερβολή», για το ότι «το παρατραβάει» κλπ. Λες κι η Τέχνη έχει σύνορα. Αλλα τα σύνορα, άλλο οι κανόνες.

«ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ» είναι ένα ακόμα ισπανικό έργο μυστηρίου που με καθήλωσε τόσο ως κριτικό όσο κι ως θεατή. Χάρηκα κινηματογράφο, χάρηκα είδος, χάρηκα τόλμη.

Δεν ήξερα τι να πρωτοθαυμάσω στην διακονία του είδους: Τη συνεργασία ΣΕΝΑΡΙΟΥ και ΜΟΝΤΑΖ; Το ποιος δηλαδή εξυπηρετούσε ποιόν και καταλήξαμε σε αυτό τον εκπληκτικό ρυθμό όπου δεν παίρναμε ούτε ανάσα; Η μήπως στον ΚΑΤΑΛΑΝΟ  σκηνοθέτη ΝΤΑΝΙΕΛ ΚΑΛΠΑΡΣΟΡΟ, που ήξερε τόσο αποτελεσματικά όχι απλώς να το διευθύνει αλλά να μας δώσει μέσα από αυτό το εξαιρετικής ποιότητας «ντεκουπάζ» την αγωνία που οι θεατές περιμένουμε για να δούμε πως θα οδηγηθούμε στη λύση αλλά και στο τι θα αποκαλύψουν τα πρόσωπα που εμπλέκονται, κατά την εκτύλιξη της πλοκής;

Μα πως θα μπορούσα να προσπεράσω τον σκηνοθέτη που όχι μόνο στη συνεργασία σεναρίου και μοντάζ πέτυχε το ρυθμό αλλά και στη συνεργασία με τον διευθυντή φωτογραφίας  πέτυχε αυτή την ατμόσφαιρα; Αυτά τα βροχερά νυχτερινά και την φωτιστική προέκταση τους στα εσωτερικά πλάνα κι από την άλλη το φως όταν μεταφερόμαστε στο σήμερα; Με κυρίευσε η περιέργεια τίνος πρωτοβουλία μπορεί να ήταν αυτό που θα σας πω παρακάτω. Του σκηνοθέτη; Του διευθυντή φωτογραφίας; Η μήπως κι αυτό οριζόταν – διόλου απίθανο!!- από το ίδιο το σενάριο; Και ποιο είναι αυτό; Το ότι η υπόθεση, στο πρώτο πλάνο, που είναι νυχτερινό και βροχερό, έξω από ένα βενζινάδικο της Μαδρίτης (;) όπου γίνεται ένας φόνος εκεί μέσα , μας μεταφερει στη δεύτερη σεκάνς στο «Δέκα χρόνια μετά» και το πλάνο είναι ολοφώτεινο, ημερήσιο, ηλιόλουστο . Και σε όλη τη διάρκεια του φιλμ, παρακολουθούμε αυτή την εναλλαγή , του παράλληλου χτες και του παράλληλου σήμερα, κι ουδέποτε μπερδευόμαστε. Το σήμερα είναι πάντα νυχτερινό, το αύριο είναι πάντα ημερήσιο, στο φως. Προφανώς κι από το σενάριο ξεκινούν όλα αυτά αλλά θα με ενδιέφερε να μάθω την πρωτοβουλία ποιος την εισηγήθηκε για το πώς θα τη δείξουν αυτή την εναλλαγή. Την πρωτοβουλία δηλαδή πάνω στην υλοποίηση, στην πραγμάτωση, στην εκτέλεση, επειδή ακριβώς βλέπω την ιστορία να πηγαινοέρχεται κι η αστυνομική περιέργεια να ακολουθεί και το χτες και το σήμερα ή το σήμερα και το αύριο κι ενώ υπάρχει πλοκή, κι ενώ υπάρχει μπέρδεμα, ο θεατής να μην αμφιβάλει ποτέ για το τι παρακολουθεί. Διότι παρακάτω, θα προστεθούν στην υπόθεση, πλάι το σήμερα και στο αύριο και το χθες και θα φτάσουμε κι ως το προχτές , μη σας πω κι ως το αντι-προχθες

Με άλλα λόγια, και το φιλμ αυτό, όπως κι η αντίληψη των Ισπανών για τον κινηματογράφο, αποδεικνύουν το δόγμα «ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ». Α, διότι ξέχασα να αναφέρω τη μουσική που είναι κατεξοχήν κινηματογραφική κι όχι θεματάρα» ή «κομματάρα» των soundtrack- άδων και των δισκογραφιστών που τους λείπει η κινηματογραφική αντίληψη και την άγνοια τη φανερώνουν κάθε χρόνο όταν πάνε να εκφράσουν «άποψη» πάνω στα Οσκαρ (Τα «Γκόγια δεν τα ξέρουν καν ώστε να πάρουν χαμπάρι κι εκεί τι γίνεται).

Η ταινία σε αρπάζει από την πρώτη σκηνή κι η πρώτη σκηνή θα έπρεπε να διδάσκεται στις εδώ σχολές μπας και καταλάβουν.. Διαβάστε περιεκτικότητα πρώτης σκηνής από το σεναριογράφο και πως ο σκηνοθέτης με τους συνεργάτες της δίνει υψηλή κινηματογραφική διάσταση ώστε να αρπάξει τον θεατή από το λαιμό. Με την πρώτη σκηνή. Αυτό που δείχνει γνώση και μαγκιά,πάνω στον κινηματογράφο: Ενας νεαρός, που τον παίζει ο συμπαθέστατος και  γεμάτος έκφραση στα μάτια ΡΑΟΥΛ ΑΡΕΒΑΛΟ, παραλαμβάνει στο αυτοκίνητο του τον όπως αποδεικνύεται κολλητό του, νύχτα υπό βροχή όπου ο τελευταίος του αποκαλύπτει ότι το Σάββατο παίρνει την γκόμενα και πάνε Παρίσι με σκοπό να της κάνει εκεί ως έκπληξη  πρόταση γάμου. Του δείχνει και τις βέρες, του ζητάει και κουμπαριά. Ολη η σύνθεση των πλάνων, οι διακοπές από το κινητό που χτυπά κι είναι μάλλον η γκόμενα, η κίνηση στο δρόμο , η βροχή (αυτά ,παιδάκια, είναι του σεναρίου, δεν είναι της σκηνοθεσίας, αυτά οφείλει να τα λέει το σενάριο!- σύμφωνα με το πώς διδάσκονται τα πράγματα στις ξένες πανεπιστημιακές, κινηματογραφικές σχολές)  και κάνουν μια σταση σε ένα βενζινάδικο-mini market. Κι ο ήρωας μας, που ξεκαθαρίζει στα γρήγορα ότι είναι ο Αρέβαλο κι όχι ο αρραβωνιάρης, περιμένει το φίλο και βλέπει με τρόμο  κάποιον να πυροβολεί μέσα στο mini market, να βγαίνει τρέχοντας, να επιβιβάζεται σε αυτοκίνητο που τον περίμενε και να εξαφανίζεται. Φρικαρισμένος ο ήρωας κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, πάει τρέχοντας  μέσα κι ω! της φρίκης βλέπει να κείτεται στο πάτωμα ο κολλητός του.

Το αμέσως επόμενο πλάνο, μας δείχνει τον ίδιο χώρο,  ΜΕΡΑ, και μας λέει «10 χρόνια αργότερα». Κι είναι κάτι πιτσιρικάδες που λένε ότι εδώ πριν δέκα χρόνια έγινε ένας φόνος. Κι αρχίζουμε να βλέπουμε την ιστορία των πιτσιρικάδων όπου και στη μικρή αυτή ιστορία υπάρχει κεντρικός ήρωας  κι είναι αυτός που του κάνουν «μπούλινγκ» (κεντρικός ήρωας υπάρχει σε κάθε σεναριακή σκηνή- για τον εμπλουτισμό της γνώσης όσων ενδιαφέρονται). Μα, με την ολοκλήρωση αυτής της σκηνής, επανερχόμαστε στη συνέχιση της αρχικής , με τη μεταφορά στο νοσοκομείο του ημιθανούς τραυματία και παρακολουθούμε με αγωνία την εξέλιξη. Διότι τρωγόμαστε και για το πώς θα συνδεθούν οι δύο ιστορίες…. οι δύο χρονικές περίοδοι..

Το φιλμ πλέον μας έχει γραπώσει. Δεν υπάρχει περίπτωση να του αντισταθούμε. Η αράχνη έστησε τον ιστό της.

Κι από τη λεγόμενη «δέση», που είναι το πρώτο μέρος των αρχικών πληροφοριών περί χαρακτήρων, ηρώων κι αρχικού θέματος, περνάμε στη «σύγκρουση» όπου αρχίζει η ανάπτυξη, η εξιστόρηση του μύθου, η διαδικασία της πλοκής. Κι εκεί πλέον οι παράλληλες ιστορίες εξάπτουν κι άλλο την περιέργεια, καθώς ο φίλος, ο ήρωας δηλαδή, γίνεται κάτι σαν ντετέκτιβ , προκειμένου να μάθει τις την αλήθεια, προκειμένου να τιμωρηθεί ο ένοχος που σακάτεψε τον φίλο του και του χάλασε τη ζωή. Στην εξιστόριση μπαίνουν τα Μαθηματικά, κι έχουμε ένα επίσης μαθηματικό θρίλερ, όπου ευτυχώς οι Ισπανοί δεν είναι ημιμαθείς για να αρχίσουν να κοροιδεύουν τον άνθρωπο τους, όπως έκαναν εδώ οι αντίστοιχοι στον φουκαρά τον ΣΩΤΗΡΗ ΤΣΑΦΟΥΛΙΑ, στο «ΕΤΕΡΟΣ ΕΓΏ» εξαιτίας δικών τους ελλείψεων κι αποθάρρυναν τον άνθρωπο να συνεχίσει. Αν το είχε κάνει Ελληνας «Το μυστικό της πεταλούδας» δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία για το κράξιμο που θα έτρωγε από αυτούς τους πολλούς που δεν ξέρουν κι είναι γνωστό ότι η άγνοια κι η ημιμάθεια αντιδρούν απέναντι στη γνώση πάντα με χλεύη- είναι χαρακτηριστικό τους.

Το σενάριο, καθώς εξελίσσεται το έργο, σκάβει τους χαρακτήρες, κυρίως τον κεντρικού γύρω από τον οποίο πλέκεται πλέον ο μύθος αλλά και τους δορυφορικούς σε σημαντικό βαθμό, όσο χρειάζεται δηλαδή να εξυπηρετήσουν την υπόθεση, και ο ήρωας παίρνει διαστάσεις σημαδεμένου από τη Μοίρα ανθρώπου, πότε σαν Κασσάνδρα που γνωρίζει την αλήθεια και δεν την πιστεύουν, πότε σαν Οιδίπους που ως σημαδεμένος από τη Μοίρα θα πρέπει να πληρώσει ο ίδιος το τίμημα.

Κινηματογραφική Ψυχαγωγία Εξαιρετικής Ποιότητας.  Η ισπανική θριλερική προέλαση συνεχίζεται