Ο Αιχμαν ήταν ένας αληθινός ΔΗΜΙΟΣ, αρχιτέκτονας της εξόντωσης των Εβραίων που διέφυγε στην Αργεντινή αφού ξεγέλασε τους συμμάχους όταν εισέβαλαν στο Βερολίνο και λέγεται πως ο Μπάουερ είναι που έδωσε τις πληροφορίες στη ΜΟΣΑΝΤ, την Υπηρεσία Πληροφοριών του Ισραήλ, οι οποίοι κατάφεραν να τον απαγάγουν τον Αιχμαν, να τον μεταφέρουν στην Ιερουσαλήμ και να τον δικάσουν στο Ισραήλ όπου καταδικάστηκε σε θάνατο κι εκτελέστηκε το 1962.
Ξεκινώ με αυτές τις πληροφορίες για τον αναγνώστη διότι στα καλά καθούμενα, μια ταινία γερμανική, χωρίς ονόματα (μαρκίζας) που λέγεται «Υπόθεση Φριτς Μπάουερ» και που δεν ανήκει στο σινεμά του auteurώστε να έρχεται από κάποιο Φεστιβάλ, άρα δεν χρειάζεται να ειπωθεί τίποτε για την υπόθεση (αφού είναι του auteurμπορεί να δείχνει και πατάτες να χοροπηδάνε και να τις αναλύουν για Τέχνη) πως ξεκινά θητεία στους κινηματογράφους, με ποιο ατού, ανάμεσα στον ανταγωνισμό των ταινιών και των εταιριών;
Πιστεύω πως όταν έχεις μια τέτοια ταινία το καλύτερο publicity που μπορείς να της κάνεις είναι να κανονίσεις με την τηλεόραση, ας πούμε την κρατική, μια συζήτηση για το ποιος ήταν ο Φριτς Μπάουερ, για το ποιος ήταν ο Αιχμαν, για την «τελική λύση», για το Εβραικό ζήτημα και την εξόντωση…. Γενικώς να κάνεις καμπάνια τέτοιου τύπου, ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΙΚΗ, ώστε ο κόσμος να πληροφορηθεί, να λάβει γνώση, να κεντριστεί το ενδιαφέρον του, να παρακινηθεί να πάει να δει την ταινία.
Με το να περιμένεις από τη δημοσιογραφική προβολή κι από τους κριτικούς να σου την διαφημίσουν, είναι παιχνίδι χαμένο για μια τέτοια ταινία διότι ανήκει στο σινεμά των ειδών, οι κριτικοί θα στη χαρακτηρίσουν «ακαδημαική» και θα στην προσπεράσουν, το πολύ - πολύ να πει κάποιος το επαναλαμβανόμενο (οπότε ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΙΣΟΝ ΑΚΥΡΗ) άρα άκυρο στην ουσία του πως «Η Γερμανία ξεπλένει τις ενοχές της για το ναζιστικό παρελθόν της»
Μάλιστα!
Ασε που επειδή υπάρχει και δικαστικού αλλά κι αστυνομικού, έως ένα βαθμό, τύπου πλοκή μπορεί να στη χαρακτηρίσουν και…. «φωσκολική», αν κι από «φόβο» προς τους Γερμανούς (όπως και προς τους Γάλλους) θα στην ξεπαστρέψουν με το «ακαδημαική»
Κρίμα!
Διότι ο γερμανικός κινηματογράφος θα μπορούσε να δώσει κι αυτός μέρος από το φως του προς τους Ελληνες κινηματογραφιστές και λοιπούς ασχολούμενους με τον κινηματογράφο περί του τι έργα παράγει, περί του ότι το σινεμά των ειδών υπηρετείται κανονικότατα στη Γερμανία κι ένα από τα είδη που παράγει με μεγάλη επιτυχία είναι το δικαστικό δράμα (και το έχουμε δει και σε άλλες ταινίες γύρω από τη Δικαιοσύνη και το κυνήγι των Ναζί αλλά και σε πιο σύγχρονες), επίσης θα μπορούσαν να μάθουν ότι κι εκεί, στη Γερμανία δηλαδή, όπως και στη Δανία και στην Ιταλία και στην Ολλανδία το σινεμά κι η τηλεόραση πάνε πακέτο στις μέρες μας και δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στην Αμερική. Βεβαίως και θα μπορούσε, κι έχει κάθε λόγο, να πυροδοτούσε συζητήσεις περί των γερμανικών ενοχών και το φαινόμενο να έχουμε δει τις δύο τελευταίες δεκαετίες πολλά έργα παρόμοιας αφετηρίας, από την «Πτώση» και την «Σόφι Σολ», που ήταν και τα πρώτα εξού κι έγιναν δεκτά και στα Οσκαρ με υποψηφιότητες, ως τα «Τα 13 λεπτά που δεν άλλαξαν την Ιστορία» και το «Ο λαβύρινθος της σιωπής» που θεωρήθηκαν ότι λένε πράγματα που μας είπαν κι άλλοι προηγουμένως αλλά που κανείς δεν αμφισβήτησε τις κινηματογραφικές τους αρετές, την ποιοτική-ψυχαγωγική τους αξία, την πλοκή τους, τους ωραία γραμμένους διαλόγους, την σκηνογραφική και φωτογραφική τους ατμόσφαιρα (σκηνοθεσία ΛΑΡΣ ΚΡΑΟΥΜΕ) και βέβαια το επίπεδο της ηθοποιίας, όπως εδώ για παράδειγμα ο ΜΠΟΥΡΓΚΑΡΤ ΚΛΑΟΥΣΕΡ που παίζει τον Φριτς Μπάουερ και τον είχαμε υποψήφιο και στα ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ αλλά το έχασε από τον Αυστραικό ΠΕΤΕΡ ΣΙΜΟΝΙΣΕΚ για το ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ωστόσο «ΤΟΝΙ ΕΡΝΤΜΑΝ».
Κοντολογίς, είναι μια ταινία που μας μαθαίνει πράγματα γύρω από την εμπλοκή της μεταπολεμικής Γερμανίας στην υπόθεση Αιχμαν, καταγγελίες κι υπαινιγμοί εναλλάσσονται, βλέπουμε ένα παρασκήνιο πολιτικό και του πως δεν θέλησαν να αναμειχθούν επισήμως οι Γερμανοί αλλά ούτε κι οι Αμερικάνοι, βλέπουμε τον μοναχικό δρόμο του ήρωα , σκεφτόμαστε οι μη προκατειλημμένοι ότι ο μοναχικός ήρωας δεν είναι αποκλειστικότητα των Αμερικανών όπως νομίζουν κάποιοι- ιδού κι οι Γερμανοί λοιπόν, και μας δίνει ένα κινηματογράφο, μια ταινία δηλαδή που ΤΕΡΠΕΙ ΚΙ ΩΦΕΛΕΙ, όπως μαθαίναμε κάποτε στο σχολείο.
Οσοι παραγκωνίζουν την ψυχαγωγική σημασία του κινηματογράφου και νομίζουν ότι η ποιότητα δεν συμβαδίζει με την ψυχαγωγία, παρά θεωρούν ότι το έργο είναι πιο πολύ auteur και λιγότερο έργο, απλώς δεν έχουν επαφή με το περιβάλλον, περί του τι γίνεται στην Ευρώπη, στα σινεμά της Ευρώπης, κι όχι στα Φεστιβάλ της.