Μόνο που «λιμανίσιο» δεν σημαίνει «έργο καταγωγίων». Δεν έχει να κάνει με την Τρούμπα αλλά με μια παράλληλη πλευρά του λιμανιού. Και της πειραιωτικης ψυχής. Κι οι ηρωίδες είναι γυναίκες.
Η ταινία αυτή που μας επαναφέρει τον ΤΖΑΝΙ ΑΜΕΛΙΟ είναι μαζί με «ΤΑ ΟΚΤΩ ΒΟΥΝΑ» οι δυο διεκδικήτριες με τις περισσότερες υποψηφιότητες, στα ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΥ, τα οποία απονέμονται στη Ρώμη στις 10 Μαϊου
Το πρώτο κέρδος, από αυτή τη γαλλική ταινία, είναι μια διαφορετικότητα στην προσέγγιση του δικαστικού είδους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι φτιάχνει υποχρεωτικώς και «Σχολή» ,ωστόσο θα μπορούσε.
Το έργο αυτό, ξεκινά ως θεατρικό, από τη ΣΥΝΟΙΚΙΑ. Από την ΚΑΛΛΙΘΕΑ. Τότε που ακόμα άκμαζαν και συνοικιακά θέατρα, με συνοικιακούς θιάσους. Με φθηνότερο εισιτήριο, χωρίς φανφάρες περί «αποκέντρωσης», η αποκέντρωση ήταν γεγονός, εξαναγκαστικό. Ηθοποιοί που έμεναν εκτός πιάτσας, θεατές που δεν είχαν τη δυνατότητα να ανεβοκατέβουν στην Αθήνα , να πληρώσουν ακριβό εισιτήριο και να δουν κάτι πιο πρωτοκλασάτο, πιο επίσημο, πιο θεσμικό .Στη Χούντα παρήκμασαν τα συνοικιακά θέατρα, με τη "συνοικιακή" τους μορφή κι όλα χαρακτηρίστηκαν "αποκέντρωση'.
Το «ΕΚΤΌΠΙΣΜΑ» σαφώς και πηγαίνει στον πρωταγωνιστή, τον ΡΑΣΕΛ ΚΡΟΟΥ. Ο «ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΣ» πηγαίνει στο περιεχόμενο και παραπέμπει σε είδος , κι από αυτό θα αρχίσουμε
Πως έχει γράψει και πως έχει σκηνοθετήσει το ΑΝΑΜΟΡΦΩΤΗΡΙΟ, τι τόλμη και τολμηρότητα, και συγχρόνως πως έχει σκηνοθετήσει τη ΖΩΗ, τη ΛΑΣΚΑΡΗ, σε ένα ακόμα δυνατό δραματικό ρόλο, ίσως τον δυνατότερο της καριέρας της .
Ως πρόλογο, θα ξεκινήσω από τον ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ , παραβιάζοντας κατά κάποιο τρόπο την καλλιτεχνική-κινηματογραφική μου ιδεολογία, τον Αριστοτελικό ΕΡΓΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟ. Και πριν αναλύσω το ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΨΕΜΑ, θέλω να πω κάτι για τον ίδιο, τον κορυφαίο κινηματογραφιστή -κορυφαίο σκηνοθέτη, για την ακρίβεια μια και δεν έκανε μόνο σινεμά αλλά και θέατρο τόσο της πρόζας όσο και της Οπερας. Ότι ο Κακογιάννης, ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΚ ΚΥΠΡΟΥ, κι όχι σκέτο «Κύπριος», που γεννήθηκε στη Λεμεσό κι έζησε μεγάλο διάστημα στην Αγγλία, ήρθε στην Ελλάδα στη δεκαετία του ‘50 , στην οποία ουσιαστικά δεν είχε ζήσει κι έκανε τέσσερις ελληνικές ταινίες , απύθμενου ελληνικού βάθους, διαφορετικού κοινωνικού ντεκόρ η κάθε μία (ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΞΕΥΠΝΗΜΑ, ΣΤΕΛΛΑ, ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΜΑΥΡΑ, ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΨΕΜΑ) κι αποθέωσε όλο αυτό με την τολμη της τραγωδίας στην οθόνη, την ΗΛΕΚΤΡΑ του ΕΥΡΥΠΙΔΗ που έγινε παγκοσμιος πρωτοπόρος και έλαμψε στους διεθνείς ουρανούς με ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ, «ΑΛΕΞΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ».Αυτο το στοιχείο το παραθέτω επειδη είαι ένα ΦΙΛΤΡΟ μεσα από το οποίο μπορει κανείς να πλευρίσει το έργο του Κακογιάννη , μια οπτική γωνία μέσα από την οποία να το δει κι όπως και να έχει, κι από όπου κι αν το δει , πάλι ΘΑ ΤΟ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ. Κουβαλά, κι ας ζούσε έξω, μια ελληνική ψυχή διαταξική
Ναι, υπάρχει κι αυτό. Μπορεί να έχει εκείνη τη φεστιβαλική βραδύτητα κατά την αφήγηση και την εξέλιξη, μπορεί να επιμένει στα τοπία και τις γύρω περιοχές μπορεί να σιγοβράζει και να σιγοκαίει τους χαρακτήρες των ανθρώπων, όμως, όλα αυτά καταφέρνουν κι αφορούν από την στιγμή που θα προσπεράσει ο θεατής τη βραδύτητα και θα την συναισθανθεί.. Το συγκεκριμένο το γράφω περισσότερο ως πρόβλημα του θεατή, παρά της ταινίας. Για να εξηγούμαστε.
ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ. Αυτό είναι το θέμα της ταινίας της ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ που είναι η 5η και τελευταία ταινία της γόνιμης συνεργασίας ΝΤΙΝΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ στη σκηνοθεσία και ΝΙΚΟΥ ΦΩΣΚΟΛΟΥ στο σενάριο. Είναι το θέμα κι είναι η μονολεκτική απάντηση στην ερώτηση «περί τίνος πρόκειται;». Μια ερώτηση που την κάνουν συχνά πυκνά στο εξωτερικό, στις εξετάσεις περί σεναρίου αλλά και περί ταινιών γενικότερα. Κι απαιτούν μονολεκτική απάντηση ώστε να ξέρουν τόσο ο συγγραφέας όσο κι ο σκηνοθέτης σε τι εστιάζουν.
Η ΑΛΙΚΗ , όμως, έτσι το λειτούργησε , επειδή έκανε την πετυχημένη δραματική υπέρβαση και με τη φόρα που είχε πάρει, ήθελε να τερματίσει και πρώτη, άντε δεύτερη, στα εισιτήρια. Το εισέπραξε ως αποτυχία, το λειτούργησε ως αποτυχία και φτιάχτηκε ένας μύθος γύρω από αυτό το υπέροχο φιλμ που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όμως.. έτσι είναι αν έτσι νομίζετε…